Tuesday, May 13, 2014

Vì sao Trung Quốc chưa biến Đài Loan thành một tỉnh?

Gần đây Biển Đông dậy sóng, rất nhiều câu chuyện và suy nghĩ được trao đổi. Vị thế của Việt Nam và Trung Quốc, cùng lịch sử nghìn năm giữa hai nước rất khác biệt với Đài Loan, nhưng có những điểm tương đồng nhất định về sự mạnh yếu giữa một nước lớn và một nước nhỏ. Trung Quốc có đầy đủ khả năng để biến Đài Loan thành một tỉnh nhưng vì sao lại chưa làm? 

Bạn có biết, người dân Đài Loan cũng không muốn độc lập toàn diện vào tháng Chạp 2004, khi Đài Loan tổ chức bầu cử quốc hội? Đa số người Đài Loan đã bỏ phiếu chống lại các ứng cử viên lập pháp thuộc đảng cầm quyền ủng hộ độc lập, để đảm bảo DPP không có được đa số trong nghị viện. "Các cử tri dường như hiểu rõ họ đã trở nên gắn bó với đại lục đến thế nào, và họ đã khôn ngoan lựa chọn duy trì sự độc lập de facto [thực tế] của mình, hơn là cố ép sự độc lập de jure [về pháp lí], việc có thể đã kích sự xâm lấn của Trung Quốc và một tương lai hết sức không chắc chắn."

Hình ảnh: BaoMoi

Câu chuyện Thomas Friedman kể trong quyển "Thế Giới Phẳng" về mối quan hệ này sẽ giúp chúng ta nhận ra một góc nhìn khác, khi mà Bo mạch mẹ [Motherboards] đã chiến thắng đất mẹ [motherland-tổ quốc] để chúng ta tự rút ra bài học cho chính mình: LIỆU SẮP TỚI CÓ CHIẾN TRANH?

Lí thuyết Dell
Không hai đất nước nào cùng là phần của một chuỗi cung toàn cầu lớn, như của Dell, sẽ có bao giờ gây chiến tranh với nhau, chừng nào họ vẫn ở trong cùng chuỗi cung đó. Vì người dân được gắn vào các chuỗi cung toàn cầu lớn không muốn tiến hành chiến tranh kiểu cổ nữa. Họ muốn giao các hàng hóa và dịch vụ kịp thời – và hưởng thụ mức sống tăng lên đi cùng với nó.
Ông kể lại
Một buổi chiều tại Tokyo, Osamu Watanabe, CEO của Tổ chức Ngoại thương Nhật Bản (JETRO), giải thích cho tôi bằng cách nào các công ti Nhật chuyển rất nhiều công việc kĩ thuật và sản xuất ở mức thấp và trung bình sang Trung Quốc, thực hiện công việc sản xuất cơ bản ở đó, rồi mang trở về Nhật Bản để lắp ráp. Nhật Bản làm việc đó bất chấp di sản cay đắng về ngờ vực giữa hai nước, mà việc Nhật Bản xâm chiếm Trung Quốc trong thế kỉ vừa qua đã làm tăng lên.
Về lịch sử, ông lưu ý, một nước Nhật mạnh và một Trung Quốc mạnh đã có một sự tồn tại chung khó nhọc. Song ngày nay đã khác, ít nhất là lúc này. Tại sao không? Tôi hỏi. Lí do khiến bạn có một nước Nhật mạnh và một Trung Quốc mạnh vào cùng một thời điểm, ông nói, “là nhờ vào chuỗi cung.” Đó là [tình huống] cả hai đều thắng. 
Rõ ràng, vì Iraq, Syria, Nam Lebanon, Bắc Triều Tiên, Pakistan, Afghanistan, và Iran không là phần của bất cứ chuỗi cung lớn nào, tất cả họ vẫn là các điểm nóng có thể bùng nổ bất kì lúc nào và làm chậm hay đảo ngược sự làm phẳng thế giới. Như câu chuyện về chiếc notebook của tôi chứng thực, sự thử thách quan trọng nhất của Lí thuyết Dell về Ngăn ngừa Xung đột là tình thế giữa Trung Quốc và Đài Loan – vì cả hai đều gắn sâu vào nhiều chuỗi cung quan trọng nhất thế giới về máy tính, điện tử gia dụng, và ngày càng tăng, về phần mềm. Đại đa số các chi tiết máy tính của mọi công ti lớn đều đến từ miền duyên hải Trung Quốc, Đài Loan, và Đông Á. Ngoài ra, riêng Đài Loan hiện nay có hơn 100 tỉ đôla đầu tư ở Trung Hoa đại lục, và các chuyên gia Đài Loan điều hành nhiều công ti sản xuất công nghệ cao của Trung Quốc
Một ‘Tấm lá chắn Silic’ bảo vệ Đài Loan khỏi Trung Quốc
 Không ngạc nhiên là Craig Addison, cựu tổng biên tập tạp chí Electronic Business Asia, viết một tiểu luận cho tờ International Herald Tribune (29-9-2000) nhan đề “Một ‘Tấm lá chắn Silic’ bảo vệ Đài Loan khỏi Trung Quốc.”
Ông lập luận rằng “Các sản phẩm dựa vào Silic, như máy tính và các hệ thống mạng, tạo nên nền tảng của các nền kinh tế số ở Mĩ, Nhật Bản và các nước phát triển khác. Trong thập kỉ vừa qua, Đài Loan đã trở thành nhà sản xuất phần cứng công nghệ thông tin lớn thứ ba thế giới, sau Mĩ và Nhật. Sự xâm lấn quân sự của Trung Quốc chống Đài Loan có thể cắt một phần lớn cung các sản phẩm này của thế giới… 
Một diễn tiến như vậy có thể xoá đi hàng ngàn tỉ đôla giá trị thị trường của các công ti công nghệ niêm yết ở Mĩ, Nhật và châu Âu.” Cho dù các nhà lãnh đạo Trung Quốc, như cựu Chủ tịch Giang Trạch Dân, người từng có thời là bộ trưởng bộ điện tử, có bỏ sót việc cả Trung Quốc lẫn Đài Loan đã hội nhập ra sao trong chuỗi cung máy tính thế giới, họ chỉ cần hỏi con mình để được cập nhật. Con trai Giang Trạch Dân, Jiang Mianheng, Addison viết, “là một đối tác trong một dự án sản xuất phiến bán dẫn ở Thượng Hải với Winston Wang thuộc Grace T.H.W. Group của Đài Loan.” 
Lý do kinh tế là câu chuyện mà cả Trung Quốc lẫn Đài Loan kiềm chế
Và không chỉ có người Đài Loan. Hàng trăm công ti công nghệ lớn của Mĩ hiện nay có hoạt động R&D ở Trung Quốc; một cuộc chiến tranh phá vỡ chúng không chỉ khiến các công ti chuyển nhà máy của họ đi nơi khác mà còn là một mất mát lớn về đầu tư R&D ở Trung Quốc, mà chính phủ Bắc Kinh đã đặt cược vào để thúc đẩy sự phát triển của nó. Một cuộc chiến tranh như vậy cũng có thể, phụ thuộc vào nó nổ ra thế nào, khiến Mĩ tẩy chay rộng rãi hàng hóa Trung Quốc – nếu Trung Quốc tiêu diệt nền dân chủ Đài Loan – việc này sẽ dẫn đến xáo động kinh tế nghiêm trọng bên trong Trung Quốc
Không làm bất cứ gì hơn là diễu võ dương oai với nhau
Rủi ro khi chiến tranh xảy ra là rõ ràng
“Các nước này hiểu được tiền bù rủi ro mà họ có,” Dell nói về các nước trong chuỗi cung Á châu của ông. “Họ khá cẩn thận để bảo vệ quyền lợi hợp lí mà họ đã xây dựng nên hoặc bảo chúng ta vì sao chúng ta không phải lo [về chuyện họ làm bất cứ điều phiêu liêu nào]. Niềm tin của tôi sau khi đến Trung Quốc là sự đổi thay đã diễn ra ở đó là vì lợi ích tốt nhất cho cả thế giới lẫn Trung Quốc. Một khi người ta đã nếm cái mà anh thích gọi là gì cũng được – sự độc lập kinh tế, một lối sống tốt hơn, và một cuộc sống tốt hơn cho con cái họ – họ vồ lấy nó và không muốn từ bỏ nó.” 
Mọi loại chiến tranh hay bất ổn chính trị kéo dài ở Đông Á hay Trung Quốc “sẽ có một ảnh hưởng ớn lạnh rất lớn lên các khoản đầu tư vào đây và lên tiến bộ đã được tạo ra ở đó,” Dell nói, rồi nói thêm ông tin các chính phủ ở khu vực hiểu điều này rất rõ. “Chúng tôi đã làm rõ cho họ rằng sự ổn định là quan trọng cho chúng tôi. [Bây giờ] không phải là nỗi lo hàng ngày đối với chúng tôi… Tôi tin rằng khi thời gian và tiến bộ tiếp diễn ở đó, nguy cơ về một sự kiện thật sự gây hỗn loạn giảm xuống theo hàm số mũ. Tôi không nghĩ ngành chúng ta có được đủ uy tín vì cái tốt chúng ta đang làm ở các khu vực này. Nếu bạn kiếm được tiền, có hiệu quả và tăng mức sống của bạn, bạn sẽ không ngồi rồi suy nghĩ, Ai đã làm điều này cho chúng ta? hay Vì sao cuộc sống của chúng ta tồi vậy?” 
Có nhiều sự thật trong điều này. Các nước mà công nhân và các ngành tham gia vào một chuỗi cung toàn cầu lớn đều biết rằng họ không thể ngừng lại một giờ, một tuần, một tháng cho chiến tranh mà không phá vỡ các ngành và các nền kinh tế khắp thế giới và do đó chịu rủi ro mất chỗ của họ trong chuỗi cung đó trong một thời gian dài, điều có thể là vô cùng tốn kém.
Với một đất nước không có tài nguyên thiên nhiên, là phần của một chuỗi cung toàn cầu  cũng giống như khoan đúng mạch dầu – thứ dầu không bao giờ cạn. Và vì thế, bị loại khỏi một chuỗi cung như vậy bởi vì bạn khởi động một cuộc chiến tranh giống như các giếng dầu của bạn bị cạn hay bị ai đó đổ ximăng vào. Chúng sẽ không hề trở lại sớm.
“Bạn sẽ phải trả giá rất đắt cho điều đó,” Glenn E. Neland, phó chủ tịch mua sắm toàn cầu của Dell, nói, khi tôi hỏi ông điều gì sẽ xảy ra nếu một thành viên chính của chuỗi cung ở châu Á quyết định đánh nhau với hàng xóm của mình và phá vỡ chuỗi cung. “Nó sẽ không chỉ bắt bạn phải quỳ gối [hôm nay] mà bạn sẽ còn phải trả giá rất lâu – bởi vì đúng bạn không còn giữ được chút uy tín nào nếu bạn chứng tỏ bạn sẽ hành động vô trách nhiệm
Và Trung Quốc bây giờ mới chỉ bắt đầu để phát triển một mức độ uy tín trong cộng đồng kinh doanh mà nó tạo ra một môi trường kinh doanh trong đó bạn có thể phát đạt – với luật lệ minh bạch và nhất quán.” Neland nói rằng các nhà cung cấp thường hỏi ông có lo về vấn đề Trung Quốc và Đài Loan không, vấn đề đe dọa nảy ra chiến tranh ở nhiều thời điểm trong nửa thế kỉ qua, nhưng câu trả lời chuẩn của ông là, ông không thể tưởng tượng họ “làm bất cứ gì hơn là diễu võ dương oai với nhau.” 

Monday, May 12, 2014

Vì sao voi "khổng lồ" sợ chú kiến "tí hon"?

Chắc chúng ta đã từng nghe câu chuyện ngụ ngôn “kiến giết voi”. Câu chuyện kể về sức mạnh đoàn kết của một bầy kiến nhỏ có thể làm khiếp sợ và giết chết một con voi to lớn. Các nhà khoa học mới đây đã chứng minh rằng câu chuyện ngụ ngôn này hoàn có thực.
Các nhà khoa học, thuộc trường đại học Florida (Mỹ), đã phát hiện ra rằng loài kiến là một trong những động vật mà loài voi châu Phi e sợ nhất. Khi những con voi cố gắng tiếp cận những cây được coi là lãnh thổ của loài kiến, ngay lập tức những con kiến hung dữ sẽ bò vào trong mũi của loài voi khiến loài động vật khổng lồ này phải rút lui.



Giáo sư Todd Palmer, người đứng đầu cuộc nghiên cứu, cho biết: ’’Đây giống như câu chuyện David và Goliath (Người tý hon và gã khổng lồ) vậy. Những chú kiến tí hon sẵn sàng chiến đấu chống lại những con voi khổng lồ, để bảo vệ những chiếc cây có ý nghĩa sống con mới cuộc sống của chúng”.
Các nhà khoa học đã tiến hành thí nghiệm bằng cách cho những con voi ăn những cây đã bị kiến hút nhựa hoặc làm tổ. Ngoài ra, nhóm nghiên cứu cũng thả một số con kiến lên cây A. Mellifera – một món ăn ưa thích của loài voi châu Phi.
Kết quả cho thấy loài voi có xu hướng tránh những cây mà chúng phát hiện có kiến tương tự như một đứa trẻ tránh phải ăn cải xanh vậy. Các nhà khoa học cho rằng nguyên nhân nằm ở chiếc vòi của loài voi – được coi là "gót chân Asin" của loài động vật khổng lồ này.
Mặc dù chiếc vòi của loài voi rất chắc khỏe, nhưng đầu vòi và lỗ mũi của nó chứa rất nhiều dây thần kinh vô cùng nhạy cảm. “Vì thế, dường như loài voi không muốn bị những con kiến chui vào lỗ mũi của chúng. Đây có thể được coi là nguyên nhân khiến loài voi e sợ kiến”, tiến sĩ Palmer cho biết.
Nhóm nghiên cứu cũng cho biết những con voi có thể nhận ra trên cây có kiến hay không bằng mùi của loài động vật tí hon này. Phát hiện này giúp xua đuổi voi ra khỏi khu vực dân cư và trồng trọt bằng một mùi đặc trưng của loài kiến.

Nguồn: khoahoc.com.vn